Het zal je vast niet ontgaan zijn met alle retoriek uit de VVD over ‘klimaatdrammers’ en het handelsbeleid van Minister Kaag en de aankondiging van Geert Wilders dat hij Thierry Baudet wel ziet zitten als minister in zijn toekomstige kabinet: het politieke jaar 2019 is begonnen. Het kerstreces ligt weer achter ons; een mooi moment om vooruit te blikken naar de te verwachten thema’s en momenten die er toe gaan doen in het komende politieke jaar.
De tijd waarin de verkiezingen van de Provinciale Staten vooral gaan over thema’s die leven in de twaalf provincies ligt echt achter ons. De nieuwe samenstelling van de verschillende Statenfracties heeft impact op de verhoudingen in de Eerste Kamer. Omdat het Kabinet Rutte-III (VVD, CDA, D66 en ChristenUnie) steunt op een uiterst fragiele basis in zowel de Tweede- als de Eerste Kamer (76 respectievelijk 38 zetels) gaan de verkiezingen van 20 maart spannend worden. Peilingen blijven momentopnames, maar niet veel zogenaamde Binnenhofwatchers houden er rekening mee dat het Kabinet haar meerderheid in beide Kamers zal behouden.
Mocht het Kabinet haar meerderheid in de Eerste Kamer verliezen, dan kan dat een enorme impact hebben op de verhouding tussen de partijen in de coalitie. Daarnaast zullen er handreikingen gedaan moeten worden naar de oppositie om een meerderheid te krijgen. Afhankelijk van hoe groot het verlies is in de Eerste Kamer, wordt het duidelijk welke en hoeveel partijen het Kabinet nodig heeft om maatregelen door te kunnen voeren.
Heeft het Kabinet genoeg aan de steun van de SGP of 50Plus? Of zijn ook GroenLinks en de PvdA nodig om Rutte-III aan meerderheden te helpen? De vraag die daar onder blijft liggen is of het Kabinet überhaupt wel de eindstreep zal halen in 2019…
De vraag of dit Kabinet het einde van het jaar haalt zal niet alleen gesteld worden op basis van binnenlandse thema’s zoals wie de rekening van de plannen in het Klimaatakkoord gaat betalen en hoe we onze pensioenen in de toekomst gaan regelen. Er wordt al enige tijd gespeculeerd over de toekomst van Mark Rutte op een toppositie in Brussel. Rutte zelf ontkent ten stelligste, maar wat als zijn politieke vriendin Angela Merkel en de invloedrijke Emmanuel Macron een dringend verzoek op hem doen? Het blijft speculeren, maar de leiders van coalitiepartijen CDA en D66 hebben al aangegeven dat een Rutte-III zonder Rutte ondenkbaar is.
Europa gaat sowieso een woelig jaar tegemoet met de verkiezingen van het Europees Parlement dat een doorbraak kan betekenen van een nieuw nationalistisch blok onder leiding van de Italiaanse vice-premier Matteo Salvini. De verkiezingen zullen een opvallend Nederlands tintje hebben met zowel een Nederlandse fractieleider bij de Groenen (Bas Eickhout) als bij de Sociaal-Democraten (Frans Timmermans). Verkiezingen die net plaatsvinden na de Brexit, die vooralsnog zonder akkoord lijkt te gaan verlopen en op Europees vlak voor de nodige onzekerheid zullen zorgen. In Nederland is momenteel veel discussie over een Brexit-noodwet die negatieve gevolgen zoveel mogelijk moet tegengaan door vergaande bevoegdheden aan het Kabinet te geven.
- 20 maart: Provinciale Statenverkiezingen
- 29 maart: Brexit (geplande datum).
- 23 mei: Verkiezingen Europees Parlement
- 27 mei: Verkiezingen Eerste Kamer
- 17 september: Prinsjesdag
Vrijdag 23 november publiceerde de EDPB zijn richtsnoeren over de territoriale reikwijdte van de AVG.